NÜKLEER MADDELERİN DENİZDEN TAŞINMASINDA HUKUKİ SORUMLULUKLA İLGİLİ SÖZLEŞME
(Brüksel, 17 Aralık 1971)
YÜCE TARAFLAR,
Nükleer enerji alanında üçüncü taraf hukuki sorumluluğu hakkında 29 Haziran 1960 Paris Sözleşmesinin ve onun 28 Ocak 1964 Ek Protokolünün (bundan sonra Paris sözleşmesi olarak zikredilecektir) ve Nükleer zararlar için hukuki sorumluluk hakkında 21 Mayıs 1963 Viyana Sözleşmesinin (bundan sonra Viyana sözleşmesi olarak zikredilecektir), bu sözleşmelerin kapsamında nükleer maddelerin denizden taşınması sırasında meydana gelen nükleer olaylardan zarar ortaya çıkması durumunda bir nükleer tesisatın işleticisinin bu zarardan sorumlu şahıs olduğunu şart koştuğunu göz önünde tutarak,
Bazı devletlerin ulusal mevzuatlarında benzeri hükümlerin mevcut olduğunu dikkate alarak,
Deniz ulaştırması alanında herhangibir öncelikli uluslararası sözleşmenin uygulanmasının saklı olduğunu düşünerek,
Nükleer tesisatın işleticisinin nükleer maddelerin denizden taşınması sırasında meydana gelen nükleer olaylardan kaynaklanacak zararlar için münhasıran sorumlu olmasının sağlanmasını arzu ederek,
Aşağıdaki gibi anlaşmışlardır:
Madde 1
Deniz ulaştırması alanında bir nükleer olaydan kaynaklanan zararlar için sorumluluğu ele alan yürürlükteki bir uluslararası sözleşme veya ulusal mevzuat aşağıdaki durumlarda bu sorumluluğu muaf tutacaktır;
(a) Eğer nükleer tesisatın işleticisi bu zarar için Paris ve Viyana sözleşmeleri kapsamında sorumlu ise,
(b) Eğer nükleer tesisatın işleticisi bu zarar için sorumluluğu düzenleyen bir ulusal mevzuattan dolayı, bu mevzuatın Paris ve Viyana sözleşmeleri ile birlikte zarardan etkilenebilecek şahıslar için uygulanabilir olması şartıyla, sorumlu ise.
Madde 2
1. Madde 1’de sağlanan muaflıklar, nükleer tesisatın işleteninin bu zarar için sorumluluğunun Paris ve Viyana sözleşmelerinin hükümlerine göre veya Madde 1(b)’de zikredilen durumlarda karşılık gelen ulusal mevzuat hükümlerine göre muaf tutulması nedeniyle aşağıdaki bir nükleer olaydan kaynaklanan zararlarla ilgili olarak da uygulanır;
(a) nükleer tesisatın kendisine veya bu tesisatla ilgili olarak kullanılan veya kullanılacak tesisatın mahallindeki herhangibir eşyaya, veya
(b) nükleer olay anında olaya karışan nükleer madde hakkında taşıma araçlarına.
2. Bununla birlikte birinci paragraf hükümleri zarar meydana getirmek amacıyla işlenen bir fiil veya ihmalden dolayı zarara neden olmuş bir şahsın sorumluluğunu etkilemez.
Madde 3
Bu sözleşmenin hiçbir hükmü nükleer gemilerin işleteninin bu gemide üretilen bir atık veya radyoaktif üretim veya nükleer yakıtın karıştığı bir nükleer olaydan kaynaklanan zararla ilgili olarak sorumluluğunu etkilemez.
Madde 4
Bu sözleşme, bu sözleşmenin imzaya açıldığı tarihte yürürlükte olan veya imza, onay veya katılıma açık olan fakat sadece bu sözleşme ile çelişebilecek boyutta deniz ulaştırması alanındaki herhangibir uluslararası sözleşmenin yerine geçecektir, bununla birlikte bu maddedeki hiçbir şey bu sözleşmenin taraflarının taraf olmayanlara karşı o sözleşmeler kapsamında doğmuş yükümlülüklerini etkilemeyecektir.
Madde 5
1. Bu sözleşme Brüksel’de imzaya açılacak ve 31 Aralık 1972 tarihine kadar Londra’da Uluslararası İstişari Denizcilik Örgütü (bundan sonra “Örgüt” olarak zikredilecektir) merkezinde imzaya açık kalacak ve bu tarihten sonra katılıma açık olacaktır.
2. Birleşmiş Milletlerin veya herhangibir uzmanlık ajansının veya Uluslararası Atom Enerji Ajansının üyesi devletler veya Uluslararası Adalet Divanının tarafları bu sözleşmeye aşağıdaki yollarla taraf olabilirler;
(a) onay, kabul veya tasvip için rezervasyonsuz imza,
(b) onay, kabul veya tasvibi takiben onay, kabul veya tasvibe tabi olarak imza, veya
(c) katılma.
3. Onay, kabul, tasvip veya katılma bu anlamdaki belgenin Örgütün Genel Sekreterine tevdi edilmesi ile sonuç doğuracaktır.
Madde 6
1. Bu sözleşme, beş devletin sözleşmeyi onay, kabul veya tasvip olarak rezervasyonsuz imzaladığı ve onay, kabul, tasvip veya katılma belgelerini Örgütün Genel Sekreterine tevdi ettiği tarihi takip eden gün yürürlüğe girer.
2. Müteakiben bu sözleşmeyi onay, kabul veya tasvip olarak rezervasyonsuz imzalayan ve onay, kabul, tasvip ve katılma belgelerini tevdi eden devletler için sözleşme bu imza veya tevdi tarihinden doksan gün sonra yürürlüğe girer.
Madde 7
1. Bu sözleşme bir taraf tarafından, bu devlet için bu sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra herhangibir zamanda feshi ihbar edilebilir.
2. Feshi ihbar Örgütün Genel Sekreterine yazılı bir bildirim verilmesi ile sonuç doğurur.
3. Bir feshi ihbar, onu Örgütün Genel Sekreteri aldıktan bir yıl sonra veya bildirimde belirtilen daha uzun bir zaman periyodundan sonra yürürlüğe girer.
4. Hernekadar bu Maddeye göre bir taraf tarafından feshi ihbar edilmiş olsa da, bu sözleşmenin hükümleri feshi ihbarın yürürlüğe girmesinden önce meydana gelen nükleer olaylardan kaynaklanan herhangibir zarar için uygulanmaya devam eder.
Madde 8
1. Bir bölge için yönetici olduğunda Birleşmiş Milletler veya bir bölgenin uluslararası ilişkileri için sorumlu olan bu sözleşmenin herhangibir tarafı herhangibir zamanda Örgütün Genel Sekreterine yazılı bir bildirimle Bu sözleşmenin bu bölgeyi kapsamına almasını beyan edebilir.
2. Bu sözleşme bildirimin alındığı tarihten veya bildirimde belirtilebilecek diğer bir tarihten itibaren adı geçen bölgeye genişletilir.
3. Birleşmiş Milletler veya bu maddenin birinci paragrafı kapsamında bir bildirim yapmış olan herhangibir taraf, sözleşmenin herhangibir bölgeye genişletilmiş olduğu tarihten sonra herhangibir zamanda Örgütün Genel Sekreterine yazılı bildirimle, bu sözleşmenin bildirimde belirtilen bölgeye genişletmenin durdurulduğunu beyan edebilir.
4. Bu sözleşmenin bu bildirimde belirtilen herhangibir bölgeye genişletilmesi bildirimin Örgütün Genel Sekreteri tarafından alınması tarihinden sonra bir yılda veya bildirimde belirtilen daha uzun bir sürede durdurulur.
Madde 9
1. Örgüt tarafından bu sözleşmenin revize edilmesi veya değiştirilmesi amaçları için bir konferans toplanabilir.
2. Örgüt tarafların üçte birinden az olmayan sayıda talep edildiğinde bu sözleşmeyi revize etmek veya değiştirmek için bir taraflar konferansı toplar.
Madde 10
Bir taraf, Paris veya Viyana sözleşmelerine geçerli olarak yapılmış olanlarla aynı rezervasyonları koyabilir. Bir rezervasyon imza, kabul, onay, tasvip veya katılma tarihinde konulabilir.
Madde 11
1. Bu sözleşme Örgütün Genel Sekreterine tevdi edilir.
2. Örgütün Genel Sekreteri;
(a) aşağıdakileri bu sözleşmeyi imzalamış veya ona katılmış tüm devletlere bildirir;
(i) tarihleri ile birlikte, herbir yeni imza veya herbir belge tevdi edilmesini,
(ii) bu sözleşmeye uygun olarak konulmuş bir rezervasyonu,
(iii) bu sözleşmenin yürürlüğe giriş tarihini,
(iv) bu sözleşmeden herhangibir çekilmeyi ve yürürlük tarihini,
(v) herbir durumda bu sözleşmenin genişletildiği veya sona ereceği tarihleri ifade ederek, Madde 8 paragraf 1 kapsamında bu sözleşmenin herhangibir bölgeye genişletilmesini ve bu maddenin dördüncü paragrafı kapsamında bir genişletmenin sona ermesini.
(b) Bu sözleşmeye katılan tüm devletlere ve tüm imzacı devletlere bu sözleşmenin sertifikalı bir kopyasını gönderir.
3. Bu sözleşme yürürlüğe girer girmez, gerçek belgelendirilmiş bir kopya Birleşmiş Milletler Şartının 102’nci maddesine göre kaydedilmek ve yayınlanmak için Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine tevdi edilmek üzere gönderilir.
Madde 12
Bu sözleşme İngilizce ve Fransızca dillerinde, iki metin eşit olarak geçerli olacak şekilde hazırlanmıştır. Rusça ve İspanyolca dillerine resmi çeviriler Örgütün sekreteryası tarafından hazırlanacak ve imzalanmış orijinal ile tevdi edilecektir.
Bu sözleşme ilgili Hükümetlerin bu amaçla yetkilendirdiği şahitler tarafından imza altına alınmıştır.
Brüksel’de Aralık 1971’in onyedisinde yapılmıştır.